Er zijn ontzettend veel acne fabels. Sommige misvattingen en mythes doen al eeuwen de ronde, sommige zijn relatief nieuw. Om voor eens en voor altijd deze onzinnige fabels rond acne uit de wereld te helpen, bespreek ik hier de 15 meest hardnekkige misvattingen. Ook als je dit weleens als opmerking krijgt van anderen, kun je hopelijk met mijn antwoorden je beter verweren.
1. Je wast jezelf niet goed genoeg
De grootste acne fabel is wel dat puistjes ontstaan doordat je je niet goed wast. Dit is de grootste onzin, want acne komt niet door viezigheid van buitenaf.
Acne ontstaat in de talgklieren, waarbij talg en dode huidcellen het grootste probleem zijn, samen met de C. Acnes bacterie. Deze bacterie heeft iedereen op de huid, maar bij sommige mensen veroorzaakt het acne. Bovendien kan grondig schoonmaken van de huid juist acne verergeren. Het kan de talgproductie verhogen, de zuurmantel uit balans brengen en de huid irriteren. Lees meer over hoe acne ontstaat in mijn artikel Acne behandelen – mijn tips en ervaringen.
Daarnaast is de kans juist heel groot dat iemand met acne zich juist meer dan gemiddeld bezighoudt met huidverzorging dan iemand zonder acne.
2. Puistjes zijn een puberkwaal
Ja, veel pubers krijgen last van acne. Acne vulgaris wordt daarom vaak ook ‘jeugdpuistjes’ genoemd. Toen ik rond mijn 13e de eerste puistjes kreeg, dacht ik dat het na mijn twintigste wel over zou zijn. Maar dat was helaas niet het geval. Ik ben nu voorbij de dertig en blijf gevoelig voor acne. Ik ben niet de enige. Ongeveer 11% van de vrouwen en 3% van de mannen hebben na hun 25e nog steeds last van acne.
Het is echt een misvatting dat je na de puberteit geen acne kunt hebben. Lees hierover ook mijn artikel: Acne bij volwassenen.
3. Acne is besmettelijk
Absoluut niet. Acne kun je niet overdragen door fysiek contact en heeft niks met hygiëne te maken. Het is een proces wat in huid afspeelt, waarbij verschillende factoren een rol spelen. Dit zijn de verhoorning van de huid, de talgproductie, ontstekingsreacties en bacteriegroei. Dit kun je niet op iemand anders overdragen door iemand aan te raken. Wel is het genetisch overdraagbaar, waardoor je er aanleg voor hebt.
4. Je drinkt niet genoeg water
Water drinken is zeker goed, maar zal je acne niet oplossen. Het is niet nodig om je lichaam extra te ‘spoelen’ en gifstoffen af te drijven. Acne heeft verschillende oorzaken, zoals overmatige talgproductie en overgroei van bepaalde bacteriën, die je niet met water drinken kan oplossen. Was het maar zo simpel.
5. Je eet niet gezond genoeg
De ene persoon eet super gezond en heeft last van acne, de ander kan alles eten en heeft een stralende huid. Wel is gezond eten altijd een goed idee, maar niet om van je acne af te komen.
Er is wel wat wetenschappelijk bewijs dat het stijgen van de suikerspiegel invloed heeft op acne en de talgproductie. Het is dus goed om niet teveel snelle suikers (koek, snoep, frisdrank) te eten en te kiezen voor meer volkoren producten, groenten en fruit. Ook kan het zijn dat je merkt dat je meer acne krijgt van bepaalde voedingsmiddelen. Zuivel is een bekend voorbeeld. Dit is heel persoonlijk, er zijn hier geen vaste richtlijnen in. Als je wilt, kun je die producten dan natuurlijk weglaten.
Zelf merk ik het ook met het drinken van melk en alcohol, hierdoor wordt mijn huid onrustiger. Daarom probeer ik beide niet teveel te doen.
6. Je krijgt puistjes door masturbatie
Dit is een hele ouderwetse acne fabel, maar het komt soms nog steeds voorbij. Het is waarschijnlijk bedacht als bangmakerij voor jongeren, om te voorkomen dat ze dit op jonge leeftijd gingen ontdekken. Maar nee, dit heeft uiteraard niks met acne te maken. Ik zou zeggen: ga vooral masturberen als je daar zin in hebt, dat helpt om te ontspannen!
7. Zonnen werkt goed tegen acne
Vaak lijkt de huid door de zon op korte termijn te verbeteren, omdat het puistjes uitdroogt en op een gebruinde huid de roodheid minder zichtbaar is. Maar op lange termijn ontstaat juist meer acne. Door de uitdroging gaat de talgproductie namelijk omhoog, waardoor de poriën sneller verstoppen. Na een tijdje krijg je dus juist meer kans op acne.
Teveel in de zon zitten irriteert de huid ook nog eens en verbranden is natuurlijk al helemaal ongezond. De zon is wel goed om vitamine D aan te maken, maar zit zeker niet lang in de zon en gebruik goede zonbescherming.
8. Je moet vegan (of paleo of ketogeen) eten tegen acne
Geen specifiek eetpatroon helpt tegen acne. Wel kan het zijn dat bepaalde voedingsmiddelen je acne verergeren, maar dat is heel persoonlijk. Je hoeft niet een streng dieet te volgen als je je daar niet goed bij voelt.
Waarom het soms lijkt alsof je acne rustiger wordt door een dieet komt niet door de voedingsmiddelen die je eet, maar door het calorietekort dat ontstaat. Door minder calorieën te eten maakt je lichaam namelijk namelijk minder insuline en andere hormonen aan. Welk dieet je ook volgt, dit zal een (tijdelijk) positief effect op je acne hebben.
Maar voordat je nu gelijk op dieet gaat: de positieve effecten zijn tijdelijk. Je lichaam went aan de nieuwe situatie en je kunt bovendien niet continu in een calorietekort zitten. Als je een lange periode te weinig eet, gaat dit ten koste van je gezondheid. Je krijgt dan te weinig voedingsstoffen en energie binnen.
Ik heb ook een tijd allerlei diëten gevolgd. Het langste volgde ik het paleodieet, eten als de oermens. Geen granen, zuivel en suikers, wel groenten, fruit, vlees, vis, eieren en noten. In de basis bevat dit veel goede voedingsmiddelen, maar het was pittig om vol te houden. Ik kreeg er meer stress van en at te weinig koolhydraten. Ik kreeg steeds minder energie en mijn acne ging er niet door weg. Toen ik weer meer (volkoren) granen ging eten en minder vlees, voelde ik me een stuk beter. Mijn huid is nog steeds niet perfect, maar door strenge diëten werd het helemaal niet beter. Ik ben nu minder perfectionistisch bezig met eten en ik denk dat dat een stuk gezonder is.
Ga dus niet zomaar op dieet tegen acne. Ik wil hiermee vooral zeggen dat geen enkel specifiek eetpatroon je acne verhelpt. Kijk vooral waar jij je goed bij voelt en laat alleen bepaalde voedingsmiddelen weg als je daar last van hebt.
9. Je krijgt puistjes van chocola en varkensvlees
Je hoort het vaak. Chocola en varkensvlees bevatten veel suikers en hormonen, daardoor zou je er acne van krijgen. Er is weinig bewijs dat specifieke voedingsmiddelen invloed hebben op acne, omdat het lichaam zo complex is en er ontzettend veel verschillende processen tegelijkertijd plaatsvinden.
Voor varkensvlees is er sowieso geen wetenschappelijk bewijs, maar bij chocola zou de suiker invloed kunnen hebben. Teveel suikers eten verhoogt de insulinespiegel, wat invloed heeft op de talgproductie in de huid.
Gevarieerd en niet teveel van iets eten is altijd goed, maar laat je niet teveel leiden door allerlei diëten of hypes. Heb jij het idee dat je door het eten van een bepaald voedingsmiddel echt meer acne krijgt, dan kun je dat natuurlijk wel vermijden.
10. Acne is gekoppeld aan je organen
Er is geen verband tussen acne en de werking van bepaalde organen, zoals je weleens ziet op van die ‘face maps’. Op de plekken waar je acne krijgt, zijn de talgproductie, verhoorning en bacteriegroei uit balans. Dat ligt niet aan je lever, longen of nieren.
Wel kan acne verergeren door veel wrijving op een bepaalde plek, bijvoorbeeld op je voorhoofd door het dragen van een hoed, een helm met bandje onder je kin of als je veel je telefoon op je wang/slaap houdt. Maar dat gebeurt niet bij een paar keer, dat is alleen als de huid heel regelmatig wordt geïrriteerd. Ook kunnen haarproducten puistjes veroorzaken op je haarlijn.
Maar voor de duidelijkheid: dit heeft niets te maken met hygiëne, want acne ontstaat niet door viezigheid van buitenaf.
11. Je moet puistjes uitknijpen
Nee, beter is om dit niet te doen. Het kan de acne verergeren en littekens veroorzaken. Als je echt heel graag een zichtbare puist uitknijpt, doe dat alleen als deze een witte/gele kop heeft en doe dit zo zacht en schoon mogelijk. Maak je handen en huid goed schoon en knijp de puist uit met twee tissues om je vingers. Probeer er daarna zo min mogelijk aan te zitten en niet te bedekken met make-up.
Mee-eters kun je laten verwijderen door de schoonheidsspecialiste, maar de kans is groot dat ze daarna weer terugkomen. Beter is om een exfoliant in je huidverzorgingsroutine op te nemen, dit ontstopt de poriën en vermindert mee-eters op lange termijn.
12. Dure huidverzorging is beter
Een merk zegt niks over de kwaliteit en werking van het product. Er is weinig onderzoek gedaan naar bepaalde ingrediënten in huidverzorgingsproducten. Kijk vooral wat jij prettige verzorging vindt. Je kunt wel letten op dat het de poriën niet verstopt en dat het de zuurmantel van de huid niet verstoort. Dat is wat er vooral toe doet, een bepaalde merknaam niet.
Lees ook mijn artikel over huidverzorging of bekijk mijn video over mijn routine:
13. Zweten maakt acne erger
Zweten heeft geen invloed op acne. Dit zijn twee losse processen, je hoeft je daar geen zorgen over te maken.
Bij sommige vormen van acne, zoals acne inversa, komt de acne voor in de huidplooien waar veel zweetklieren voorkomen. Er werd lang gedacht dat dit ontstoken zweetklieren waren, maar het zijn toch de talgklieren. Maar als deze vorm van acne lang aanhoudt, kan dit de zweetklieren wel aantasten en kunnen deze ook gaan ontsteken. Dit is wel een uitzonderlijke vorm van acne.
Zweten zelf veroorzaakt in ieder geval geen acne. Acne ontstaat in de huid door overmatige talgproductie, verhoorning en specifieke bacteriën, niet door zweten.
14. Roken veroorzaakt acne
Ook dit is niet bewezen. Sommige mensen met een gladde huid roken als een ketter en sommige mensen met acne leven heel gezond. Wel spreekt het voor zich dat roken ontzettend ongezond is, dus stoppen is sowieso een goed idee. Ook veroudert je huid sneller door te roken, dus op de lange termijn zal je huid er minder mooi uit gaan zien door te roken.
15. Acne is te genezen
Was het maar zo. De meeste mensen groeien er na hun puberteit overheen, maar het kan blijven aanhouden. Acne wordt door dermatologen gezien als een chronische huidaandoening. Dit betekent dat je het wel kunt behandelen en onder controle kunt krijgen, maar niet kunt genezen. Als je stopt met behandelen, kan het weer terug komen.
Dit is heel vervelend, maar ik vond het ook wel een opluchting toen ik dit leerde. Het is niet je eigen schuld dat je acne hebt en er is geen wondermiddeltje als oplossing. Het is vooral belangrijk dat je goed voor jezelf blijft zorgen en dat we acne normaler gaan vinden. Acne heeft een slechte naam en wordt vaak gezien als puberkwaaltje, maar dat is het niet. Het is, net als eczeem en psoriasis, een serieuze huidaandoening die niet vies of slecht is.
Ik maakte ook een video over acne fabels, met nog meer uitleg en misvattingen. Bekijk die ook als je dat leuk vindt!
